پیسی یا ویتیلیگو به دلیل نابودی سلول های ملانوسیت که مسئول تولید ملانین یا رنگدانه هستند و از پوست در برابر اشعه فرابنفش خورشید محافظت می کند، به وجود می آید. این عارضه باعث از بین رفتن رنگ پوست یا همان به وجود آمدن لکه های سفید در برخی از قسمت های بدن می شود و با گذشت زمان قسمت های بی رنگ افزایش پیدا می کنند. این بیماری می تواند در ناحیه های مختلف بدن مانند دست ها، پاها، صورت، بازوها، اطراف چشم، بینی، دهان و مو ظاهر شود.
معمولاً لکه های این بیماری روی کسانی که پوست تیره تری دارند بیش تر نمایان می شود و ۱ تا ۲ درصد جمعیت جهان به آن مبتلا هستند. این بیماری در هر سنی امکان رخ دادن دارد اما در سنین ۱۰ الی ۳۰ سال احتمال رخداد آن بیش تر است. در ادامه به تمام مطالب این بیماری ازجمله علائم، دلایل، عوارض، انواع آن و روش های درمانی می پردازیم.
علائم پیسی چیست؟
هر لک و پیس و بی رنگی در پوست نمی تواند به معنای وجود این بیماری باشد و با لامپ های مخصوص و تابش نور ماوراء بنفش وجود آن را تشخیص می دهند. این لک و پیس ها معمولاً روی دست ها، پاها و بازوها زودتر نمایان می شوند. از نشانه های پیسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
علل ابتلا به بیماری ویتیلیگو چیست؟
در مورد دلایل این بیماری هنوز نظرات متفاوتی وجود دارد و همه علت های آن به طور کامل شناخته نشده اند اما شایع ترین دلایل لکه های بی رنگ عبارتند از:
- استرس : افراد در شرایط مختلف زندگی خود دچار استرس می شوند اما باید آن را کنترل کنند زیرا استرس با تحریک سیستم ایمنی موجب از کار افتادن سلول های رنگدانه می شود.
- عوامل ژنتیکی: حدود ۳۰ درصد مبتلایان این بیماری را از خانواده خود به ارث می برند.
- مواد شیمیایی و سموم: قرار گرفتن در محیط هایی که با مواد شیمیایی یا سموم مختلف در ارتباط هستند، احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
- اختلال در خودایمنی: سیستم ایمنی بدن با تولید آنتی بادی هایی باعث از بین رفتن سلول های ملانوسیت می شود.
- نوروژنیک: احتمال تولید این ماده در انتهای عصبی پوست وجود دارد و برای سلول های ملانوسیت سمی می باشد.
آیا بیماری پیسی خطرناک است؟
عوارض ویتیلیگو متفاوت است. به دلیل اینکه این بیماری پوست را درگیر می کند و روی زیبایی تاثیر می گذارد، بیش تر فرد را از لحاظ روحی و روانی درگیر می کند و به طور کلی عوارض زیر را به دنبال دارد.
انواع بیماری ویتیلیگو کدام است؟
این بیماری انواع مختلفی دارد و بر اساس نوع قرارگیری روی بدن و شیوع آن به چند نوع تقسیم می شود که عبارتند از:
- فوکال: این نوع در موارد بسیار کمی دیده شده است و لکه ها تا ۱ الی ۲ سال پخش نشده و قسمت های کوچکی را درگیر می کند.
- سگمنتال: سمگنتال فقط در یک قسمت از بدن یا یک طرف آن مانند پا یا دست پخش می شود.
- یونیورسال: در این نوع بیش از ۸۰ درصد بدن بدون لکه است و بسیار نادر می باشد.
- جنرالازید: جنرالازید بیش ترین مبتلایان را دارد و به صورت پراکنده در بدن پخش می شود.
- مخاطی: در این نوع لکه های سفیدی روی غشای مخاطی دهان یا اندام تناسلی وجود دارد.
- تریکوم: بیمار مبتلا به تریکوم لکه هایی از نوع بی رنگ و روشن تر دارد.
درمان قطعی پیسی چیست؟
درمان قطعی پیسی یا ویتیلیگو به عواملی وابسته است از جمله آن ها می توان به سن بیمار، بارداری، میزان سرعت پخش شدن لکه ها، اندازه ای که پوست درگیر شده اشاره کرد. راه های درمانی متفاوتی برای این بیماری وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
- درمان با نور: در این روش از اشعه ماوراء باند باریک استفاده می کنند. به صورت ۲ یا ۳ جلسه در هفته می باشد و تا چند ماه طول می کشد.
- پمادهای موضعی: پمادهایی مانند کورتیکو استروئیدها و ضد التهاب هایی مثل مهار کننده های کلسی نورین در برگشتن به حالت عادی یا کند شدن روند پیشرفت بیماری موثر هستند. استفاده از پمادها در بلند مدت باعث عوارضی مانند رشد موهای زائد یا تحریک پوست می شود.
- دارودرمانی: بهترین دارو برای درمان پیسی آنالوگ های موضعی ویتامین دی است. این مواد نقش بسزایی در ایجاد تعادل ایمنی موضعی دارند و به همین دلیل در جلوگیری از پیشرفت خود ایمنی و ویتیلیگو موثر می باشند.
- لیزر اکسایمر: این لیزر به دلیل اینکه دارای قدرت بهتر امواج در قسمت های کوچک، برای بیمارانی که لکه های بزرگ نداشته کاربرد دارد.
- جراحی: جراحی به عنوان آخرین روش درمان قطعی پیسی زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که سایر روش ها تاثیرگذار نباشند و لکه ها از بین نروند. جراحی شامل دو روش زیر می شود.
- همچنین در کنار روند درمان ویتیلیگو روش هایی مانند کرم ضد آفتاب و لوازم آرایشی به کنترل بیماری کمک می کند. کرم ضد آفتاب از قسمت های بدون رنگدانه که آماده دریافت صدمات نور خورشید هستند، محافظت می کند. لوازم آرایشی نیز یکنواخت شدن رنگ پوست را فراهم می کنند.
