آفتاب سوختگی مشکلی است که با توجه به قرار گیری در فصل تابستان ممکن است بسیاری افراد را درگیر نماید. در این مطلب کلینیک زیبایی مدرن دکتر مهاجری نژاد درمان های خانگی و پزشکی، علائم و راه های پیشگیری از بروز این مشکل را بررسی می کنیم. این بیماری زمانی رخ می دهد که افراد در مقابل اشعه مستقیم فرا بنفش خورشید یا اشعه فرا بنفش (هر منبع مصنوعی) قرار بگیرند. درمان آفتاب سوختگی به روش خانگی در سوختگی درجه یک و دو امکان پذیر است اما در سوختگی درجه سوم، که خیلی کم رخ می دهد، نیاز به درمان اورژانسی است. این مشکل منجر به بیماری هایی همچون پیری زودرس پوست یا سرطان پوست می شود. بنابراین شما باید تمامی اقدامات لازم در جهت محافظت از پوست خود را انجام دهید تا احتمال ابتلا به این مشکل را کاهش دهید.
آفتاب سوختگی چیست و چگونه اتفاق می افتد؟
همانطور که اشاره شد این مشکل به علت قرار گرفتن بیش از حد معمول بدن انسان در برابر اشعه فرا بنفش خورشید یا وسایل مانند خورشید (تخت برنزه و باقی منابعUV ) رخ می دهد. همچنین این مشکل در تابستان به علت قوی تر بودن پرتوهای خورشید، نسبت به سایر فصل ها بیشتر است.
زمانی که اشعه فرابنفش خورشید به پوست برخورد می کند، سبب آسیب به سلول های پوست می شود و در نهایت منجر به جهش در DNA آن ها می شود، که به این اتفاق آفتاب سوختگی می گویند. اما بدن انسان دارای بخش های گوناگونی است که به همین منظور ساخته شده اند و نه تنها باعث جلوگیری از این جهش ها می شود بلکه باعث اصلاح این سلول های جهش یافته نیز می شوند. ولیکن اگر سلول های پوستی بیش از حد معمول در مقابل اشعه فرا بنفش خورشید قرار بگیرند امکان دارد آسیبی که به این سلول ها وارد می شود، به گونه ای باشد که سلول ها نتوانند آن را اصلاح و ترمیم کنند و در نتیجه سلول های آن ناحیه از بدن، از بین می روند.
رگ های خونی به منظور افزایش جریان خون، باز تر می شوند و باعث آوردن سلول های ایمنی به پوست می شوند. این سلول ها سبب از بین بردن مشکلات ایجاد شده می شوند. موارد گفته شده منجر به قرمزی، تورم و التهاب می شود که به آن سوختگی می گویند. در آخر آفتاب سوختگی درمان می شود اما برخی از سلول های جهش یافته در DNA زنده می مانند و این امر موجب سرطانی شدن این سلول ها در گذر زمان می شود.
علائم و راه های پیشگیری از این مشکل چیست؟
به طور کلی علائم خفیف این مشکل شامل قرمزی و درد در پوست است. معمولا این نوع از آفتاب سوختگی پس از ۴ الی ۷ روز بهبود می یابد و پوست به صورت پوسته پوسته در می آید و پس از چند روز درمان می شود. اما علائم شدید این مشکل که مسمومیت با نور خورشید نیز نام دارد؛ امکان دارد شامل مواردی چون: سوزش و تاول زدن در پوست، از دست دادن مایعات ( کم آبی)، عدم تعادل الکترولیت و عفونت باشد. همچنین برای جلوگیری از آفتاب سوختگی باید مواردی را رعایت کنید که این موارد عبارتند از:
- از آفتاب دوری کنید.
- پوست خود را بپوشانید.
- از عینک محافظ استفاده کنید.
- زمانی که در معرض نور خورشید قرار می گیرید (حتی اگر هوا ابری باشد) از SPF ۳۰ به بالا استفاده کنید. (فاکتور محافظت در برابر آفتاب)
- از سولاریوم کردن پوست خود، دوری کنید
اینک که علاوه بر توضیح مفهوم این مشکل، علائم و پیشگیری از آن را توضیح دادیم، باید درمان خانگی و پزشکی آن را نیز بررسی کنیم.
درمان خانگی آفتاب سوختگی چیست؟
زمانی که این مشکل، خفیف یا متوسط باشد با درمان خانگی می توان سوختگی در نواحی گردن، بدن، پوست صورت و دست را به طور کامل درمان کرد و به طور کلی هیچ نیازی به درمان های پزشکی یا مکمل نیست. اما آفتاب سوختگی های شدید باید زیر نظر دکتر پوست درمان شود و در کنار آن باید اقدامات لازم پزشکی و یا حتی بستری در بیمارستان نیز انجام گیرد. در این بخش راه کارهای درمان خانگی آفتاب سوختگی را بررسی می کنیم که برای درمان این مشکل در مراحل ابتدایی قابل استفاده است:
- آلوئه ورا: آلوئه ورا می تواند به مشکلات خفیف ناشی از آفتاب سوختگی کمک کند. علاوه بر این مورد، آلوئه ورا یک آبرسان برای پوست است که این امر موجب جلوگیری از پوسته پوسته شدن پوست می شود. این گیاه به علت وجود مولکول های قند و آب بسیار زیاد، سبب آبرسانی و محافظت از پوست می شود و به همین خاطر آلوئه ورا یک درمان خانگی مناسب برای آفتاب سوختگی است. همچنین آلوئه ورا دارای ماده آلوئین است که این ماده به عنوان یک ماده ضد التهاب مناسب، برای پوست به شمار می رود. برای استفاده از این گیاه مناسب و مفید می توانید پس از شنا یا زمانی که محل سوختگی را کاملاً شسته اید، محتویات درون برگ گیاه را خارج کنید و بر روی محل مورد نظر بمالید. همچنین می توانید از ژل و پماد های آلوئه ورا استفاده کنید؛ این کار را در روز ۳ تا ۴ بار تکرار کنید.
- کمپرس آب سرد: قرار دادن کمپرس آب سرد بر روی محل مورد نظر برای تسکین پوست بسیار مفید است. افرادی که دچار آفتاب سوختگی شده اند باید این کار را به مدت ۱۰ دقیقه و چندین مرتبه در روز انجام دهند.
- دوش آب سرد: این روش موثر ترین روش درمان خانگی برای سوختگی به شمار می آید. همچنین تحقیقات نشان داده است که اگر دوش خنک به صورت مستمر و پیوسته انجام گیرد می تواند باعث کاهش گزش و تسکین دردی که به علت آفتاب سوختگی است؛ شود.
- چای سبز: چای سبز برای تسکین درد سوختگی بسیار مناسب است زیرا چای سبز دارای پلی فنول هایی است که باعث کاهش درد می شوند. برای درمان خانگی با استفاده از چای سبز باید چندین کیسه چای سبز را در آب گرم خیس کنید و سپس روی محل مورد نظر قرار دهید.
- عسل: عسل خاصیت آنتی‌بیوتیک بسیار قوی دارد و روند بهبودی پوست را سرعت بخشیده و احتمال ابتلا به عفونت را به حداقل میزان ممکن خود می‌رساند.
درمان دارویی و بهترین پماد آفتاب سوختگی
بسیاری افراد هنگام بروز این مشکل به این فکر می‌کنند که برای آفتاب سوختگی چه پمادی خوبه؟ در ادامه چند پماد برای درمان این مشکل معرفی می‌کنیم. اما فراموش نکنید که بهترین راه درمان آفتاب سوختگی با درجات بالا تنها مراجعه به پزشک است.
- کرم آنتی اکسیدان: استفاده از این کرم باعث کاهش سوزش و قرمزی پوست می شود. این کرم به عنوان یک درمان موضعی که دارای آنتی اکسیدان های آرام بخش پوست است، شناخته می شود. این آنتی اکسیدان ها شامل ویتامین E و ویتامین C می شوند. آنتی اکسیدان ها، موادی هستند که پس از سوختگی می توانند به ترمیم و بازسازی سلول های پوست بسیار کمک کنند.
- مسکن بخورید. در اسرع وقت پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب، برای تسکین درد یک مسکن مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن مصرف کنید. برخی از داروهای تسکین‌دهنده درد به‌صورت ژل و موضعی هستند که شما روی پوست خود می‌مالید.
- داروی ضدحساسیت مصرف کنید. یک داروی خوراکی آنتی‌هیستامین مانند دیفن هیدرامین می‌تواند به تسکین خارش پوست کمک کند.
- به پوست خود کرم کورتیکواستروئید بزنید. در موارد خفیف تا متوسط، کرم‌های کورتیکواستروئید برای رفع التهاب نواحی آسیب‌دیده عالی هستند، مثل پماد بتامتازون برای آفتاب سوختگی یا کرم هیدروکورتیزون ۱%.
- سایر پمادها برای درمان آفتاب سوختگی: پماد آفتاب سوختگی برناگل، پماد سوختگی ادیب، پماد آفتاب سوختگی کالاندولا، پماد سوختگی ریکاو، پماد ضد سوختگی سیلور سولفات، پماد تتراسایکلین (این پماد ممکن است عوارض جانبی به دنبال داشته باشد که قبل از استفاده لازم است با پزشک مشورت کنید)، پماد ناژو، پماد آفتاب سوختگی هربکس، پماد نیتروفورازون، تریامسینولون، پماد سوختگی هیدرودرم
سخن آخر
ما در این مقاله به بررسی، علائم، روش های پیشگیری و درمان خانگی آفتاب سوختگی پرداختیم. اما مهم ترین موضوع این است که هر زمان دچار این مشکل شدید، باید به دکتر مراجعه کنید و سطح سوختگی خود را بسنجید. سپس برای درمان خود اقدامات لازمه را انجام دهید.
در واقع برای راه کارهای پزشکی این مشکل حتما باید پزشک مربوطه در این مورد تصمیم گیری کند و کسانی که به این مشکل دچار شده اند نباید خود سرانه کاری را انجام دهند. تنها زمانی که سوختگی زیاد نباشد می توانند روش های خانگی را انجام دهند.
